Sức Khỏe

Sức Khỏe
Sức Khỏe

Thứ Sáu, 5 tháng 9, 2025

Cẩm nang giữ gìn sức khỏe

Cẩm nang giữ gìn sức khỏe

Dầu olive có thể ngăn ngừa bệnh tim?

Trả lời: Có

Lợi ích của dầu olive đến từ sự hiện diện của polyphenol, chất chống oxy hóa giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư.

Nhưng để có được những hợp chất tăng cường sức khỏe này, người tiêu dùng nên mua dầu olive nguyên chất tươi, phẩm chất tốt, có hàm lượng polyphenol cao nhất. Hầu hết các loại dầu olive có bán trên thị trường đều có hàm lượng polyphenol thấp liên quan đến lợi nhuận, điều kiện giữ gìn và chế biến kém.

Thuốc ho có tác dụng không?

Trả lời: Không

Năm 2006, các bác sĩ nhận ra rằng phần lớn các loại thuốc ho không cần kê toa thực sự không có tác dụng.

Những loại sirop có màu này thường chứa liều lượng codeine và dextromethorphan quá thấp để có hiệu quả.

Chỉ những loại thuốc ho có chứa chất antihistamine mạnh hơn mới có tác dụng giảm ho.

Điều này bao gồm Brompheniramine, một hoạt chất trong Dimetapp.

Nước ngọt có đường có dẫn đến bệnh tiểu đường?

Trả lời: Có 

Phần lớn các nghiên cứu về sức khỏe đều chống lại nước ngọt có đường.

Một nghiên cứu lớn năm 2004 trên tạp chí của Hiệp Hội Y Khoa Hoa Kỳ cho thấy những người uống một hoặc nhiều thức uống có đường mỗi ngày sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 lên 83% so với những người uống ít thức uống ngọt.

Các loại hạt có làm bạn mập béo không?

Trả lời: Không

Hơn 75% hạt là chất béo. Nhưng ăn chất béo không nhất thiết khiến bạn tăng cân.

Yếu tố lớn nhất dẫn đến tăng cân là khẩu phần ăn.

May mắn thay, các loại hạt chứa nhiều chất béo lành mạnh giúp bạn no lâu. Chúng cũng là nguồn cung cấp protein và chất xơ tốt.

Một nghiên cứu thậm chí còn kết luận rằng hạnh nhân nguyên hạt có lượng calories ít hơn 20% so với suy nghĩ trước đây vì cơ thể bài tiết rất nhiều chất béo.

Đi bộ có hiệu quả như chạy bộ không?

Trả lời: Có 

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng thời gian bạn tập thể dục – và do đó là số lượng calories bạn đốt cháy – quan trọng hơn độ khó của bài tập. Chạy là hình thức tập luyện hiệu quả hơn nhưng chưa chắc đã tốt hơn cho bạn.

Một nghiên cứu kéo dài 6 năm cho thấy đi bộ với tốc độ vừa phải và chạy mang lại những lợi ích sức khỏe tương tự, miễn là tiêu hao cùng một lượng năng lượng.

Uống nước ép trái cây có tốt cho bạn như ăn trái cây không?

Câu trả lời ngắn gọn: Không

Tính theo calories, toàn bộ trái cây mang lại nhiều lợi ích dinh dưỡng hơn so với việc uống nước ép nguyên chất của trái cây đó.

Đó là bởi vì khi hóa lỏng trái cây, bạn sẽ loại bỏ vỏ và cùi chứa rất nhiều thành phần như chất xơ, calcium, vitamin C và các chất antioxidants khác.

Bánh mì làm bằng lúa mì nguyên hạt có tốt hơn bánh mì trắng không?

Trả lời: Không

Không phải tất cả các loại bánh mì đều giống nhau. Bánh mì làm từ lúa mì chứa tất cả các phần nhân của hạt, bao gồm cả mầm giàu dinh dưỡng và chất xơ dày đặc, nên được dán nhãn "ngũ cốc nguyên hạt" hoặc "lúa mì nguyên hạt" (whole wheat).

Một số loại bánh mì làm từ lúa mì chỉ là bánh mì trắng với một chút màu caramel để làm cho bánh mì có vẻ tốt cho sức khỏe hơn...

Tắm nước nóng có thể làm tôi bị bệnh không?

Trả lời: Có

Tắm nước nóng - đặc biệt là tắm trong spa ở khách sạn và gym là nơi sinh sản của vi trùng.

Nước không đủ nóng để tiêu diệt vi khuẩn nhưng lại ở nhiệt độ thích hợp để khiến vi khuẩn phát triển nhanh hơn.

Mặc dù bồn nước nóng được khử trùng bằng clor nhưng sức nóng khiến chất khử trùng bị phân hủy nhanh hơn.

Nhiễm trùng tắm nước nóng phổ biến nhất là viêm nang lông pseudomonas gây ra mụn đỏ, ngứa.

Một tác dụng phụ nguy hiểm hơn của việc ngâm mình trong bồn nước nóng bẩn là một dạng viêm phổi có tên bệnh Legionnaires, lây nhiễm cho hơn 100 người tại Playboy Mansion vào năm 2011.

Cà phê có gây ung thư không?

Trả lời: Không

Cà phê bị mang tiếng xấu vào những năm 1980, khi một nghiên cứu liên quan đến việc tiêu thụ cà phê và ung thư tuyến tụy.

Báo cáo sơ bộ sau đó đã bị chứng minh là sai.

Gần đây hơn, các nghiên cứu về sức khỏe đang ủng hộ thức uống có chứa caffein.

Cà phê có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, bệnh Parkinson, ung thư gan và thậm chí là tự tử.

Trứng có làm tăng mức cholesterol không?

Trả lời: Không

Mặc dù lòng đỏ trứng là nguồn cung cấp cholesterol quan trọng - một chất sáp giống như chất béo - nhưng các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chất béo bão hòa có tác động đến lượng cholesterol trong máu của bạn nhiều hơn so với việc ăn thực phẩm có chứa lượng cholesterol.

Những người khỏe mạnh với mức cholesterol bình thường không nên ngần ngại thưởng thức các loại thực phẩm như trứng trong việc ăn uống hàng ngày, nghiên cứu kéo dài 25 năm của Đại học Arizona về cholesterol đã đưa ra kết luận này.

Bạn có thể uống quá nhiều nước?

Trả lời: Có

Rất hiếm khi có người chết vì uống quá nhiều nước, nhưng điều đó vẫn có thể xảy ra.

Hydrate hóa quá mức là phổ biến hơn ở các vận động viên khổ luyện. Uống quá nhiều nước, gọi là ngộ độc nước, làm loãng nồng độ natri trong máu, dẫn đến tình trạng gọi là hạ natri máu. Các triệu chứng của hạ natri máu có thể từ buồn nôn, lú lẫn đến co giật và thậm chí tử vong trong những trường hợp nặng.

Để tránh điều này, hãy uống nước có chất điện giải trong các hoạt động tập luyện khắc nghiệt.

Yogurt (Yaourt) có thể giúp giải quyết vấn đề tiêu hóa?

Trả lời: Có

Đường tiêu hóa của chúng ta chứa đầy các vi sinh vật tốt và xấu. Sữa chua chứa vi khuẩn có lợi, thường được gọi là men vi sinh, giúp duy trì sự cân bằng lành mạnh.

Probiotic có thể làm giảm một số vấn đề về đường tiêu hóa, bao gồm táo bón và tiêu chảy.

Một số nhãn hiệu sữa chua, như Activa của Danon, được bán riêng để điều trị các vấn đề về tiêu hóa.

Kem đánh răng làm trắng răng có làm trắng răng tốt hơn kem đánh răng thông thường không?

Trả lời: Không

Kem đánh răng làm trắng thường chứa peroxit và các chất mài mòn có thể làm cho răng trắng hơn bằng cách loại bỏ vết bẩn. Không giống như gel có chứa chất tẩy, những loại kem đánh răng này không thực sự làm thay đổi màu răng của bạn

Có thể cho thức ăn vào hộp nhựa vào lò vi sóng (microwave oven) được không?

Trả lời: Có, nhưng.

Những hộp nhựa phải có dòng chữ “microwavable”.

Điều này có nghĩa là FDA đã kiểm soát hộp đựng để bảo đảm rằng không có hóa chất nào có thể di chuyển từ nhựa vào thực phẩm khi nấu bằng lò vi sóng.

Nói chung, túi nhựa đựng hàng tạp hóa cũng như đĩa nhựa chứa bơ thực vật, sữa chua, phô mai kem và gia vị đều không an toàn với lò vi sóng.

Một bác sĩ đã khuyên không nên dùng đồ nhựa mà nên dùng ly, sứ, đất nung...

Nhựa là nhựa!

Bạn có thể làm hỏng thị lực của mình khi xem TV không?

Trả lời: Không

Việc xem TV sẽ không phá hủy các tế bào hình nón và que của bạn như lời đồn. Trước những năm 1950, TV phát ra các tia có thể làm tăng nguy cơ về mắt nếu bạn xem quá nhiều. TV hiện đại màn hình không có khí thải độc hại.

Rượu vang đỏ có tốt cho bạn hơn rượu vang trắng không?

Trả lời: Có

Rượu vang đỏ chứa nhiều resveratrol hơn rượu vang trắng, một chất chống oxy hóa có trong vỏ nho đã được chứng minh là có tác dụng chống lại các bệnh liên quan đến lão hóa.

Nước đóng chai có tốt cho bạn hơn nước máy không?

Trả lời: Không.

Nước đóng chai không an toàn hơn hoặc tinh khiết hơn nước máy nhưng đắt hơn đáng kể.

Nước đóng chai và nước máy thường đến từ cùng một nguồn - suối tự nhiên, hồ và nguồn nước ngầm. Ngoài ra, nguồn cung cấp nước công cộng được kiểm soát chất gây ô nhiễm mỗi ngày.

Ngoài ra, chai lọ, chủ yếu là nhựa, không phải lúc nào cũng được giữ gìn trong điều kiện tốt...

Hãy tiếp tay phổ biến các tin này.

Sưu tầm

Thứ Hai, 5 tháng 5, 2025

Nước gừng nóng có thể trị nhiều loại bệnh thường gặp

Nước gừng nóng
có thể trị nhiều loại bệnh thường gặp

Gừng vốn là vị thuốc lành tính nhất, lại có vô cùng nhiều công dụng chữa bệnh. Bên cạnh đó thì ai cũng biết gừng quá quen thuộc với chúng ta và trong bếp nhà nào cũng có, dễ ăn và dễ dùng, lại chữa được vô số bệnh.

Vậy tại sao chúng ta không tận dụng vị thuốc tuyệt với từ gừng để chữa các bệnh dưới đây?

Nước gừng nóng dụng trị lở miệng

Dùng nước gừng tươi uống và súc miệng 2-3 lần mỗi ngày, những vết lở loét sẽ biến mất nhanh chóng.

Dùng nước gừng tươi nóng ngâm chân
làm
hạ huyết áp cao

Khi huyết áp tăng cao đột ngột, có thể dùng nước gừng tươi nóng ngâm chân khoảng 15-20 phút.. Nước gừng nóng thông qua các huyệt đạo ở lòng bàn chân sẽ khiến huyết quản giãn nở, theo đó, huyết áp từ từ hạ xuống.

Nước gừng tươi nóng ngâm chân trị hôi chân

Cho thêm chút muối và giấm ăn vào nước gừng nóng, sau đó ngâm chân khoảng 15 phút, lau khô, để chân thoáng mát, mùi hôi sẽ tự khắc biến mất.

Nước gừng tươi nóng trị đau lưng và đau vai

Dùng nước gừng nóng cho thêm chút mật ong và giấm ăn. Dùng khăn thấm đều hỗn hợp gừng tươi, mật ong và giấm lên chỗ bị đau, làm nhiều lần giúp giảm đau hiệu quả.

Gừng tươi trị gàu hiệu quả

 Thái gừng tươi thành những miếng nhỏ hoặc giã nát, sau đó đắp đều lên da đầu khoảng 10-15 phút, cuối cùng dùng nước gừng nóng gội lại thật sạch.

Gừng tươi dùng rửa mặt 
giúp làn da hồng hào, tươi sáng

Rửa mặt thường xuyên bằng nước gừng nóng vào mỗi buổi sáng và tối trong 60 ngày liên tiếp có tác dụng làm cho da mặt hồng hào. Sắc mặt nhợt nhạt do thiếu chất, thiếu ngủ hay lao lực sẽ nhanh chóng tan biến.

Nước gừng nóng trị đau nửa đầu

Khi thấy đau một bên hoặc đau nửa đầu, dùng nước gừng nóng xoa đều ra hai tay sau đó bóp đều quanh vùng đầu bị đau khoảng 15 phút, cảm giác đau đớn sẽ nhanh chóng giảm dần, thậm chí có thể tiêu biến hoàn toàn.

Nước gừng nóng giúp phòng ngừa và trị sâu răng

Mỗi buối sáng và tối nên kiên trì súc miệng bằng nước gừng nóng hoặc uống nước gừng nóng nhiều lần trong ngày để bảo vệ răng, phòng ngừa và trị chứng sâu răng hiệu quả.

__________________________________

Lưu ý:

Tuy có tác dụng tuyệt vời nhưng nước gừng nóng với người bệnh dạ dày, tá tràng; người bị cảm nắng; người thân nhiệt cao, trẻ đang sốt; phụ nữ trong nửa kỳ cuối mang thai; người bị sỏi mật; người có bệnh liên quan đến gan và người cao huyết áp, không nên dùng .

Đặc biệt, không nên dùng gừng vào ban đêm.

Thứ Tư, 19 tháng 3, 2025

BÀN CHÂN LÀ BỘ NÃO THỨ HAI CỦA CƠ THỂ

 Đông Y Cho Rằng "BÀN CHÂN LÀ BỘ NÃO THỨ HAI CỦA CƠ THỂ ": 

Hãy xem đôi chân để biết tình trạng sức khỏe chính mình

An Nhiên -01/12/2018

5403 1 BanChanLaBoNaoThu2DHST

       Đông y quan niệm, chân là bộ não thứ 2 của cơ thể, có nhiều huyệt vị quan trọng nhất. Thông qua những biểu hiện của nó, có thể biết được tình trạng sức khỏe của các bộ phận trên cơ thể.

       Chân là bộ phận nằm ở vị trí dưới cùng của cơ thể chúng ta, vì vậy đôi khi bỏ qua hoặc thờ ơ với tầm quan trọng của nó, đến mức khi bị đau thì mới để ý chăm sóc. Trên thực tế, bàn chân nhỏ bé nhưng có sự liên quan lớn đến tuổi thọ của mỗi người.

       Đông y cho rằng, bàn chân có thể xem là bộ phận có nhiều huyệt vị nhất trên cơ thể. Theo y học cổ truyền, bộ phận này liên quan đến lục phủ ngũ tạng, thông suốt từ trong ra ngoài, vì vậy vô cùng đặc biệt với cơ thể.

5403 2 BanChanDHST

huyệt bàn chân

       Đây cũng được xem đây là “bộ não thứ 2” do vị trí đặc biệt quan trọng của nó. Nếu muốn biết bộ phận nào của cơ thể đang bị hư nhược, chỉ cần thông qua biểu hiện của bàn chân là sẽ có đáp án.

       Trong sinh hoạt thường ngày, nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng như hai chân phù thũng, mỏi eo đau lưng, ớn lạnh, tay chân rét run, tiểu ít… Nữ giới kinh nguyệt thường bị chậm, lượng ít, tức và đau bụng, huyết cục huyết khối đều cần chú ý. Y học hiện đại nhân định, có rất nhiều nguyên nhân làm chân phù thũng, cần thăm khám và không nên sử dụng thuốc một cách mù quáng.

       Chân được coi là “bộ não thứ 2”, liên quan đến lục phủ ngũ tạng, thông suốt từ trong ra ngoài, vì vậy vô cùng đặc biệt với cơ thể (Ảnh: sohu.com)

Nguyên nhân làm chân phù thũng

1.Hai chân phù thũng: Tỳ hư

       Theo y học cổ truyền, Phế hư, Tỳ hư, Thận hư đều có thể dẫn tới phù thũng, chứng phù khi Tỳ hư được thể hiện rất rõ ràng nhất là ở chân. Nếu ấn xuống chỗ lõm không nhanh chóng hồi phục, chán ăn, sắc mặt sạm đen, nên Kiện Tỳ lợi Thấp. Khi phải đứng quá lâu, không được vận động trong một thời gian dài hay ở người đang mang thai, hiện tượng này hay xuất hiện. Tuy nhiên nó cũng có thể là một dạng bệnh nguy hiểm do tuần hoàn kém, hay vấn đề ở hệ bạch huyết, hoặc một cục máu đông. Khi thận bị rối loạn chức năng hoặc tuyến giáp hoạt động kém cũng gây sưng ở chân.

       Về ăn uống, nên dùng Sơn dược, Ý dĩ, Khiếm thực nấu cháo ăn vào sáng và tối. Đồng thời có thể ăn thêm các loại thực phẩm hỗ trợ bổ Tỳ như thịt bò, thịt gà, táo đỏ, cà rốt, khoai tây… Kỵ những thực phẩm dễ gây tổn thương Tỳ khí như mướp đắng, dưa chuột, bí đao, rau cần, chuối tiêu…. Những loại thực phẩm dễ gây cản trở tới sự vận động của Tỳ khí như thịt vịt, thịt lợn, hàu, sữa bò, vừng cũng không nên ăn nhiều.

2.Hai chân toát ra khí lạnh: Thận dương hư

       Nếu thường xuyên cảm thấy mỏi eo đau lưng, cơ thể ớn lạnh, tay chân rét run, tiểu ít… Nữ giới kinh nguyệt thường bị chậm, lượng ít, tức và đau bụng, huyết cục huyết khối đều cần chú ý bởi đây là triệu chứng điển hình của dương hư. Nhất là phần dưới eo khi ấn xuống không thể trở lại trạng thái ban đầu, thậm chí còn xuất hiện chướng bụng càng cần phải cẩn thận.

       Tình trạng này thường xuất hiện ở nữ giới, vì đông y cho rằng nữ giới thuộc âm cho nên thân nhiệt của nữ thấp hơn nam giới. Nếu nữ giới có dấu hiệu lạnh chân kéo dài chứng tỏ bị thiếu máu. Do tuần hoàn máu trong cơ thể bị rối loạn, lượng máu tuần hoàn không đủ, tuần hoàn máu ở phần chân bị trở ngại, điều này cũng lý giải tại sao chân lạnh là do “máu lưu thông kém” gây ra.

       Theo Tây y, nếu bàn và các ngón chân luôn luôn lạnh, nguyên nhân đó có thể là do vấn đề tuần hoàn trong cơ thể khiến máu lưu thông kém bao gồm các bệnh liên quan đến thuốc lá, cao huyết áp hoặc bệnh tim. Các tổn thương thần kinh ở người bệnh tiểu đường do không kiểm soát được đường huyết, bệnh suy giáp, thiếu máu cũng làm cho đôi chân của bạn cảm thấy lạnh.

5403 3 BanChanDHST

Hai chân toát ra khí lạnh có thể do thận dương hư

       Lúc này, nữ giới nên chú ý giữ ấm, đồng thời bổ sung thêm các thực phẩm giữ nhiệt như táo đỏ, gan lợn. Nếu chân đột nhiên bị lạnh còn có thể là do chức năng tuyến giáp có vấn đề. Thay đổi thói quen sinh hoạt là cách để trị tận gốc bệnh. Không nên ăn các loại thực phẩm có tính hàn lạnh, ngấy ngán và khó tiêu như lạc, chuối tiêu…; những người bị táo bón không nên ăn gạo nếp; những người bị tiêu chảy nên kỵ những loại thực phẩm có tác dụng thông tiện như sữa, hải sâm, tôm…

       Hằng ngày nên chú ý giữ ấm cơ thể nhất là vào mùa đông, không nên thức khuya, trong khoảng thời gian từ 4- 6h chiều massage vào huyệt Thận Du (Dưới gai sống thắt lưng 2, đo ngang ra 1, 5 thốn, ngang huyệt Mệnh Môn); Buổi tối sau khi dùng nước ấm ngâm chân, xoa lòng bàn chân mỗi bên từ 5- 10 phút có thể hỗ trợ giúp ích tinh bổ thận.

3.Hai chân sợ lạnh, chân tay phát nhiệt: Thận âm hư

       Nếu cảm thấy hai chân sợ lạnh nhưng lòng bàn tay, bàn chân bị nóng, có khả năng là cơ thể bị chứng âm hư, thiếu âm, sinh nhiệt bên trong, hay còn gọi là nóng trong. Nên bổ sung các loại thực phẩm có tính mát như đậu xanh, ngân nhĩ, hạt sen, bí xanh, thịt nạc và những món ăn có vị ngọt mát, nhuận âm. Hạn chế ăn thịt dê, rau hẹ, ớt cay và các thực phẩm có tính nóng khác. Cũng có thể thường xuyên đi bộ, chạy bộ, tập Yoga, Thái cực quyền…

4.Hai đầu gối và chân tay lạnh: Chứng lãnh hàn

       Nếu thường xuyên cảm thấy chân tay lạnh buốt như băng, đầu gối lạnh, đa phần là biểu hiện của Chứng lãnh hàn. Theo Đông y, đây là phản ứng khi khí hư, khí trệ, âm khí không đủ. Phụ nữ trong giai đoạn sinh lý đặc biệt như thời kỳ kinh nguyệt, mang thai và mới sinh dễ xuất hiện tình trạng này. Lúc này nên thường xuyên ngâm chân bằng nước ấm thêm mấy lát gừng vừa có thể giữ ấm thân thể lại có thể thư giãn loại bỏ mệt mỏi. Ngoài ra, thông qua massage các huyệt vị sau một cách thích hợp, đều có thể đạt được mục đích giúp đầu gối ấm lên.

*Massage huyệt Dũng tuyền: (Khi co bàn chân và các ngón chân lại thì xuất hiện một khe hõm, huyệt ở chính giữa khe hõm đó hay điểm nối ⅖ trước và ⅗ sau đoạn đầu ngón chân 2 và giữa bờ sau gót chân). Dùng tay phải massage vào huyệt ở chân trái, dùng tay trái massage vào huyệt ở chân phải 100 lần vào sáng tối, sau đó xoa ngón chân 100 lần.

5403 4 BanChanDHST

Massage huyệt Dũng tuyền để loại bỏ chứng lạnh hàn, giá lạnh ở đầu gối và chân tay

*Xoa huyệt Khí xung: (Rốn xuống 5 thốn đo ra ngang 2 thốn, mặt trong của bắp đùi), tại huyệt này có một đường động mạch, trước tiên ấn và xoa nhẹ vào huyệt vị sau đó vào đường động mạch này. Buông lỏng một chút sau đó ấn một cái, thực hiện luân phiên đến khi cảm thấy đùi và chân nóng lên.

*Huyệt Thận du: (Huyệt thận du nằm ở dưới gai sống thắt lưng hai, đo ngang ra 1,5 thốn (1 thốn = chiều dài ngón tay trỏ). Dùng lực hơi mạnh vỗ vào huyệt mỗi ngày khoảng 100 lần.

5.Đoán bệnh qua màu sắc bàn chân

       Nhìn màu sắc đoán bệnh là một trong những nội dung quan trọng trong lý thuyết thực hành Đông y. Theo quan niệm này, màu sắc bàn chân được xem là bình thường nếu có màu đỏ nhạt.

* Nếu chân có thiên hướng màu đỏ đậm thì chứng tỏ cơ thể đang có bệnh về nhiệt, nóng trong, phát hoả.

* Nếu bàn chân màu xanh, trông bề ngoài có thiên hướng xanh xao, thì có thể cơ thể bạn đang bị bệnh về lạnh, hàn.

5403 5 BanChanDHST

Màu sắc bàn chân được xem là bình thường nếu có màu đỏ nhạt. (Ảnh: ameblo.jp)

* Nếu bàn chân có màu vàng bất thường, có thể có bệnh về vim gan hoặc túi mật.

* Nếu chân có màu trắng, ngoài khả năng có bệnh về hàn lạnh ra, có thể là khả năng có bệnh về mất cân bằng dinh dưỡng, thiếu chất hoặc các vấn đề liên quan đến ăn uống

* Nếu bàn chân có màu thiên về tím hoặc đen, có thể có các bệnh liên quan đến tuần hoàn máu kém. Khi xuất hiện các triệu chứng như miêu tả ở trên, nên kịp thời đi bệnh viện khám

Nguồn.: Internet - ĐH ST ̣(TKH VL)

Thứ Năm, 16 tháng 1, 2025

Gì Cũng Review

Gì Cũng Review


o0o


Thứ Tư, 15 tháng 1, 2025

Thở để chữa bệnh

Thở để chữa bệnh 

Bs Đỗ Hồng Ngọc

Nguyễn Khắc Viện là một bác sĩ, sinh năm 1913 tại Hà Tĩnh, học Đại học Y khoa Hà Nội rồi sang Pháp tiếp tục học, tốt nghiệp bác sĩ Nhi khoa năm 1941. Năm 1942, ông bị lao phổi nặng, điều trị ở bệnh viện Saint Hilaire du Touvet, Grenoble. Thời đó, bệnh lao chưa có thuốc chữa như bây giờ. Từ năm 1943 đến năm 1948, ông phải chịu mổ bảy lần, cắt bỏ tám cái xương sườn, cắt bỏ toàn bộ lá phổi bên phải và một phần ba lá phổi bên trái. Các bác sĩ Pháp bảo, ông chỉ có thể sống chừng hai năm nữa thôi. Trong thời gian nằm chờ chết, ông đã tìm ra phương pháp… thở để tự chữa bệnh cho mình, và kết quả là ông đã sống đến tuổi 85 mới mất (1997), nghĩa là sống thêm được 50 năm nữa, hoạt động tích cực, năng nổ trong nhiều lĩnh vực. Chuyện khó tin nhưng có thật!

Tôi may mắn được quen biết ông trong nhiều năm. Với tôi, ông vừa là đồng nghiệp, là đàn anh mà cũng là người thầy. Ông là bác sĩ, đồng thời là một nhà văn, nhà báo, nhà hoạt động xã hội rất nhiệt tâm. Ông là cố vấn của bộ môn tâm lý - xã hội học do tôi phụ trách tại Trung tâm Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM, (nay là ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) ngay từ hồi mới thành lập (1989). Ông thường trao đổi với tôi điều này điều khác, về công việc viết lách, giảng dạy, và nhiều lần về phương pháp «thở dưỡng sinh» của ông. Trao đổi không chỉ về cơ thể học, sinh lý học mà cả về tâm lý học, đạo học.

Có lần ông mở áo cho tôi xem mấy vết mổ vẫn chưa hoàn toàn liền lạc trên ngực ông. Lần khác ông lại cao hứng vén bụng bảo tôi thử đánh mạnh vào bụng ông xem sao. Tôi phục ông ốm nhom ốm nhách mà làm việc thật dẻo dai, bền bỉ, gần như không biết mệt mỏi. Trong lúc nhiều người giảng bài, nói chuyện, hội họp, làm việc… thấy uể oải, hụt hơi, thì một người chỉ còn hai phần ba lá phổi, chỉ còn gần một nửa «dung tích sống» như ông lại vẫn ung dung, thư thái. Ông cười «tiết lộ» với tôi, những buổi hội họp dông dài, vô bổ, ông chỉ ngồi… thở, nhờ vậy mà ông không bị stress, không bị mệt. Ông nói sau này khi ông mất đi, điều quan trọng ông để lại không phải là những tác phẩm văn học, triết học này nọ, mà chính là bài vè dạy thở chỉ với 12 câu của ông.

Trước kia, tôi cũng chỉ nghe để mà nghe chớ chẳng thực hành. Cho đến ngày tôi bị vố tai biến mạch máu não nặng, phải mổ sọ não rồi nằm viện dài ngày, lúc đó tôi mới thử đem ra áp dụng. Quả có điều kỳ diệu ! Nó làm cho tôi thảnh thơi hơn, ít nhọc mệt hơn và sức khỏe tốt hơn. Trong thời gian dưỡng bệnh, các bạn đồng nghiệp thương tình, cho rất nhiều thuốc, nhưng tôi chỉ chọn một vài món thực sự cần thiết, còn thì chỉ… dùng phương pháp thở để tự chữa bệnh cho mình. Phương pháp thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện thực ra không phải là cái gì hoàn toàn mới. Nó chỉ là một sự tổng hợp của khí công, thiền, yoga, dưỡng sinh… của Đông phương từ ngàn xưa, được nhìn bằng sinh lý học hô hấp hiện đại của một người thầy thuốc.

Dưới đây là bài vè 12 câu dạy thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện :

Thót bụng thở ra
Phình bụng hít vào
Hai vai bất động
Chân tay thả lỏng

Êm chậm sâu đều
Tập trung theo dõi
Luồng ra luồng vào
Bình thường qua mũi

Khi gấp qua mồm
Đứng ngồi hay nằm
Ở đâu cũng được
Lúc nào cũng được !

Ta biết rằng khi thai nhi còn trong bụng mẹ, hai lá phổi là một khối đặc, im lìm, không hoạt động, như chiếc dù xếp chặt trên lưng vận động viên. Khi người nhảy dù tung mình ra khỏi phi cơ thì dù mới tự động bung ra, bọc gió. Đứa bé «tung mình» ra khỏi lòng mẹ hai lá phổi cũng bung ra như vậy do không khí tự động lùa vào, đó chính là hơi thở vào đầu tiên. Tiếng khóc chào đời lúc đó chính là hơi thở ra đầu tiên của bé chứng tỏ hệ hô hấp đã được «lắp đặt» xong, đã khởi động tốt, sẽ «bảo hành» cho đến khi… tắt thở, miễn là trong quá trình sử dụng biết «bảo trì» ! Cách bảo trì tốt nhất vẫn là đừng đưa bụi, khói… (thuốc lá !) vào lấp các đường hô hấp lớn nhỏ khiến ta phải thở khò khè, thở cà giựt, thở cà hước về sau… là được.

Sự hô hấp xảy ra trên từng tế bào của cơ thể chứ không phải ở hai lá phổi. Phổi thực chất là một cái bơm, bơm khí vào ra «phình xẹp» vậy thôi. Để cho cái máy bơm đó làm việc tốt thì cần biết một chút về «cơ chế» của nó. Lồng ngực là cái xy-lanh (cylindre), còn pít-tông (piston) chính là cơ hoành – một bắp cơ lớn, nằm vắt ngang giữa bụng và ngực. Khi cơ hoành thụt lên thụt xuống (như cái bể lò rèn) thì khí được hút vào đẩy ra ở phổi. Cơ hoành nhích lên nhích xuống 1 cm đã hút hoặc đẩy được 250 ml không khí. Vậy mà cơ hoành có thể nhích lên xuống đến 7 cm ! Tóm lại, chính cơ hoành ở bụng mới là cơ hô hấp chính, đảm trách hơn 80 % sự thông khí. Do đó, thở bụng là cách thở sinh lý nhất, tự nhiên nhất.

Cho nên trong bài vè tập thở ta thấy nói «thót bụng», «phình bụng» – mà không hề nói đến ngực chút nào là vậy ! Cứ quan sát một bé đang ngủ ngon lành thì biết. Nó thở bằng bụng chớ không phải thở bằng ngực. Chỉ có cái bụng nó là phình lên xẹp xuống, đều đều, nhẹ nhàng mà thôi.

Êm, chậm, sâu, đều là chuyện không dễ. Phải từ từ mới được. Đừng nóng vội. Mới đầu tập thở bụng như vậy thế nào nó cũng khó chịu ! Khi đã quen, đã thành phản xạ thì mới ổn định được. Cứ tự nhiên. Phải mất chừng sáu tháng mới quen ! Bình thường giai đoạn thở ra bao giờ cũng dài hơn giai đoạn thở vào. Các phương pháp khí công dạy nhiều cách thở, nào hai thì, ba thì, bốn thì, nào nín hơi, ém hơi… rất phức tạp. Ta tập thở theo sinh lý hô hấp để nâng cao sức khỏe chứ không phải để luyện «Cửu dương chân kinh» !

Thở êm là thở không có tiếng phì phò phì phèo như kiểu tập thể dục, quơ tay, quơ chân thế thôi.

Còn thở chậm mà sâu thì lợi hơn thở nhanh mà cạn. Để ý xem, khi ta vui vẻ, bình tĩnh, ta thấy ta luôn thở nhẹ nhàng, chậm rãi, thoải mái. Còn khi ta có chuyện bực mình, căng thẳng hay sợ hãi, lo lắng… ta đều thở nhanh mà cạn, thở cà giựt, thở cà hước…!

Do vậy nếu ta tập trung chú ý vào thở bụng, theo dõi, quan sát hơi thở vào ra thế nào, ta sẽ bớt căng thẳng, và nhờ đó, hơi thở cũng sẽ chậm lại và sâu hơn.

«Thả lỏng» toàn thân là một yếu tố quan trọng khác. Thả lỏng là không để căng cứng, không gồng, không ráng sức. Cả thân thể đều được nghỉ ngơi, trừ cái bụng phình ra xẹp vào thôi ! Bình thường, hệ cơ bắp của ta luôn có độ căng gọi là trương lực cơ (tonus musculaire) tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Thả lỏng là buông xả, là làm cho toàn thân dịu lại. Cơ thể ta có hơn mười ngàn tỷ tế bào. Mỗi tế bào thực chất là một cái túi, một loại «sinh vật» háo ăn, háo tiêu thụ oxy – với phản ứng gọi là oxyt hóa – để tạo ra năng lượng. Nhưng oxyt hóa càng mạnh thì càng tạo thêm các gốc tự do và các chất… bã, làm cho cơ thể mau mệt mỏi, già nua ! Giống như một thanh sắt để ngoài nắng gió một thời gian sẽ bị oxyt hóa thành rỉ sét.

Khi cơ thể đã chùng xuống, đã giãn cơ, tức giảm tiêu hao năng lượng một cách đáng kể rồi thì cũng sẽ thấy bớt cần thiết phải cung cấp các dưỡng chất qua thức ăn…! Ăn ít đi mà vẫn đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng thì cơ thể đỡ vất vả, các tế bào đỡ hùng hục làm việc, nhờ đó toàn thân thấy sảng khoái.

Nhớ rằng thở bụng là thở theo sinh lý, tự nhiên, không cần phải «tập luyện» vất vả gì cả, không cần phải giờ giấc, tư thế gì cả ! Vì ở đâu ta cũng phải thở, lúc nào ta cũng phải thở, nên nói «ở đâu cũng được / Lúc nào cũng được» là vậy.

Không nên ráng sức, gắng sức. Chỉ cần chuyên cần, kiên nhẫn để tạo thành thói quen tốt mà thôi. Ráng sức, muốn cho mau thành công thì sẽ dẫn đến… thất bại vì choáng váng, chóng mặt, tê rần… Tại sao vậy ? Tại vì đã ráng sức, cố ép, thì sẽ gây rối loạn sự điều hòa tự nhiên của cơ thể. Cho nên người «ham» quá, ráng «luyện công» quá, dễ bị «tẩu hỏa nhập ma» ! «Thở bụng» không thay thế được bác sĩ. Nó chỉ góp phần để mau lành bệnh, phục hồi sức khỏe và duy trì sức khỏe, tăng cường sức đề kháng để giảm bớt bệnh hoạn. Theo dõi luồng hơi thở ra, thở vào sẽ rất tốt, giúp cho tâm được an. Lâu nay ta thở một cách phản xạ, vô thức, nếu ta thở mà có ý thức, biết mình đang thở, theo dõi sát nó thì sẽ giúp ta… quên mọi thứ chuyện khác. Nhờ vậy, tâm ta được tĩnh lặng. Tâm mà lăng xăng, dao động, nhiều ưu phiền, giận dữ… sẽ tiêu hao rất nhiều năng lượng, làm ta kiệt sức, «thở không ra hơi» !

Tóm lại, thở bụng sẽ giúp ta học tập hiệu quả hơn, năng suất cao hơn, sức khỏe dồi dào hơn. Thử đi.

Đỗ Hồng Ngọc

Cẩm nang giữ gìn sức khỏe

Cẩm nang giữ gìn sức khỏe Dầu olive có thể ngăn ngừa bệnh tim? Trả lời: Có Lợi ích của dầu olive đến từ sự hiện diện của polyphenol,...